Steeds meer organisaties integreren kunstmatige intelligentie (AI) in hun (digitale) dienstverlening. Denk aan chatbots, het opmaken van automatische documenten of gegevensanalyse en gepersonaliseerde content op websites. Maar het contracteren van een AI-toepassing is geen standaard IT-inkoop. Het vraagt om juridische scherpte, zeker nu wet- en regelgeving rondom AI in een stroomversnelling zit.
Waarom AI anders is dan gewone software
AI-systemen zijn vaak dynamisch, leren van data en kunnen autonome beslissingen nemen. Dit brengt unieke juridische risico’s met zich mee:
- Transparantie: Hoe werkt het systeem precies? Is de werking uitlegbaar aan gebruikers?
- Aansprakelijkheid: Wie is verantwoordelijk als het systeem fouten maakt?
- Privacy: Worden persoonsgegevens verwerkt en zo ja, hoe wordt dit geborgd?
- Ethiek en bias: Is het systeem eerlijk en non-discriminatoir?
Daarom is het essentieel om bij het contracteren van AI niet alleen naar technische specificaties te kijken, maar ook naar juridische en zelfs ethische waarborgen.
Contractuele aandachtspunten bij AI-inkoop
Bij het opstellen of beoordelen van een contract voor een AI-toepassing, let je op de volgende elementen:
- Beschrijving van de AI-functionaliteit: Wat doet het systeem precies? Welke data gebruikt het? Welke datastromen zijn er, ook naar derden?
- Verantwoordelijkheden en garanties: Wat garandeert de leverancier over de werking, prestaties en compliance?
- Toezicht en auditrechten: Kan de afnemer controleren hoe het systeem werkt en beslissingen neemt?
- Exitstrategie: Wat gebeurt er bij beëindiging van het contract? Is er toegang tot data en modellen?
- Risicoklasse: Valt de toepassing onder ‘hoog risico’ volgens de AI Act?
Gebruik de Europese AI-inkoopvoorwaarden
Om inkopers te ondersteunen, heeft de Europese Commissie modelclausules opgesteld voor het contracteren van AI-toepassingen. Deze clausules helpen om juridische risico’s te beheersen en transparantie te waarborgen.
- Voor niet-hoog risico AI: AI Procurement Clauses Template NON-HIGH RISK (NL)
- Voor hoog risico AI: AI Procurement Clauses Template HIGH RISK (NL)
Deze templates zijn een uitstekend startpunt voor het juridisch verantwoord contracteren van AI. Let wel op dat ze geschreven zijn voor overheidsinstanties. Kijk dus goed waar er aanpassingen nodig zijn voor gebruik binnen jouw organisatie. Let er tot slot op dat deze AI-inkoopvoorwaarden bedoeld zijn als bijlage bij een (standaard) inkoopcontract; bepalingen over aansprakelijkheid, intellectueel eigendom en service levels moet je dus in je gewone contract vastleggen!
Conclusie
AI biedt kansen, maar ook juridische uitdagingen. Door bewust te contracteren en gebruik te maken van beschikbare modelclausules, kunnen organisaties AI op een verantwoorde manier inzetten.
De IT-Jurist helpt
Onze IT-juristen helpen organisaties bij het juridisch toetsen en contracteren van AI-toepassingen. Neem gerust contact op voor advies op maat. Meer weten over AI en auteursrechten, lees onze blog hierover.