Origineel is van 4 maart 2015

Het auteursrecht op software is lang niet altijd van de feitelijke maker(s) of van de eerste eigenaar. Het komt vaak voor dat het auteursrecht wordt overgedragen, bijvoorbeeld in het kader van de verkoop van (de broncode van) software. Ook in het ontwikkeltraject van de software kan al een overdracht van het auteursrecht plaatsvinden. Dat is met name het geval wanneer ingehuurde derden betrokken zijn bij de ontwikkeling van de software. In de onderlinge overeenkomst tussen opdrachtgever en ontwikkelaar moet dan afgesproken zijn dat de opdrachtgever de auteursrechten overgedragen krijgt.

Hoe draag je auteursrecht over?

In de Auteurswet is bepaald dat het auteursrecht alleen kan worden overgedragen met behulp van een akte, oftewel een schriftelijke overeenkomst. Zonder zo’n akte slaagt een overdracht niet. In de praktijk blijkt dat een concrete overdracht via een akte vaak vergeten wordt. Daardoor is en blijft iemand anders auteursrechthebbende dan de bedoeling is of men had verwacht. Zo denken opdrachtgevers nog geregeld dat zij de auteursrechten hebben omdat ze de opdracht gegeven hebben, maar dat is niet automatisch zo.

Ook gaat het soms fout bij de volledigheid van de rechten die worden overgedragen. Dat komt omdat het auteursrecht ook gedeeltelijk overgedragen kan worden. Auteursrecht op alleen de broncode omvat vanzelfsprekend minder dan wanneer ook de rechten op bijvoorbeeld documentatie en ontwikkelomgevingen van de ene partij overgaan naar de andere partij. En welke software wordt overgedragen? Is dat een bepaalde module of versie? Of is het een geheel? En hoe zit het met het auteursrecht op toekomstige versies van de software? En is er afgesproken dat naast de overdracht van het auteursrecht, de software feitelijk aan de verkrijgende partij ter beschikking wordt gesteld? Een duidelijke beschrijving van wat er wordt overgedragen (waar die auteursrechten op rusten) is cruciaal en betekent ook méér werk dan alleen het ondertekenen van een standaard voorbeeldakte.

Direct betrokkenen bij de overdracht van auteursrecht op software

De volgende partijen zijn betrokken bij de overdracht van het auteursrecht op software:

• De softwareontwikkelaar: de partij die houder is van de auteursrechten op de software en deze aan een andere partij wenst over te dragen.
• De verkrijgende partij: de partij aan wie het auteursrecht op de software wordt overgedragen.
• De softwaregebruiker: de organisatie die de software gebruikt, en voor wie de overdracht van het auteursrecht gevolgen kan hebben voor de continuïteit van niet alleen het onderhoud en de doorontwikkeling van de software, maar ook van het gebruik ervan.

Voorbeeld van situaties waarin overdracht van auteursrechten kan spelen

De overdracht van het auteursrecht kan bij verschillende gebeurtenissen in de softwarelevensloop een rol spelen:

1.            Ontwikkelingsfase: al in de ontwikkelingsfase kan het auteursrecht op (onderdelen van) de software worden overgedragen, omdat externe ontwikkelaars in opdracht van de opdrachtgever aan de software werken en hun werk in eerste instantie hun eigendom is. Wanneer de opdrachtgever enig eigenaar wil zijn, dan moet hij de overdracht van het auteursrecht op de software die door deze externen is ontwikkeld, vastleggen. Tip: regel dit vóórdat de opdracht start, dat kan achteraf veel discussie en kosten schelen.

2.            Beheer en bescherming van het eigendom: in het kader van het beheer en de bescherming van het eigendom van de software en de rechten daarop, kan de auteursrechthebbende besluiten tot de overdracht van het auteursrecht. Zo wordt in de praktijk vaak het waardevolle bezit van een onderneming in een aparte holding-vennootschap geplaatst. Hierdoor liggen de waardevolle bezittingen, zoals ook de software en de rechten daarop, buiten de werkmaatschappij die de (exploitatie)risico’s draagt. Tip: zorg niet alleen voor een overdracht van de huidige auteursrechten, maar ook voor de toekomstige en zorg voor onderlinge contracten tussen holding en werkmaatschappij.

3.            Bedrijfsbeëindiging: wanneer de onderneming van de auteursrechthebbende eindigt door een overname, faillissement of omdat de eigenaar het bedrijf wil beëindigen kan het zijn dat er belanghebbenden zijn om de (rechten op de) software over te kopen. Tip: zorg als overnemende partij dat je vooraf goed inventariseert wat de omvang van de software is en of en hoe je lopende (licentie)contracten kunt overnemen.

Gevolgen voor softwaregebruikers

De overdracht van het auteursrecht op software kan ook gevolgen hebben voor de licentie van de softwaregebruiker. Deze heeft bij de meeste licentieconstructies geen derdenwerking. Dat wil zeggen dat de partij die het auteursrecht verkrijgt, niet gehouden is om de bestaande licenties op de software in stand te laten: hij mag deze intrekken. De partij die het auteursrecht verkrijgt, is ook niet gehouden om het onderhoud en de doorontwikkeling van de software uit te voeren. De reden hiervoor is dat de licentieovereenkomst door de softwaregebruiker is afgesloten met de (als het goed is, auteursrechthebbende) softwareontwikkelaar en niet met de partij die het auteursrecht op de software verkrijgt. De softwaregebruiker heeft dus tegenover de verkrijgende partij geen sterke rechtspositie.

Advies en begeleiding door De IT-Jurist bij een overdracht

Om de overdracht van auteursrecht op software en andere intellectuele eigendomsrechten in goede banen te leiden, is het verstandig om De IT-Jurist daarbij in te schakelen. Wij bekijken dan allereerst hoe het begrip software volgens de betrokken partijen moet worden uitgelegd. Gaat het om het complete product, of alleen om bepaalde (maatwerk)modules? Gaat het auteursrecht op de bij de software horende documentatie ook op de verkrijgende partij over?

Nadat duidelijk is wát moet worden overgedragen, toetsen we of de overdragende partij daadwerkelijk eigenaar is van het auteursrecht. Zo kan het zijn dat er externe partijen betrokken zijn geweest bij de ontwikkeling en dat zij nog aanspraken op bepaalde rechten kunnen maken. Ook controleert De IT-Jurist of het auteursrecht vrij is van beslag en pandrechten. Wanneer dat niet het geval is, kan het zo zijn dat de overdracht niet (volledig) slaagt.

Uiteindelijk kunnen wij voor jou de overdrachtsakte opstellen of reviewen waarbij we nadrukkelijk letten op de omschrijving van wat wordt overgedragen. Een overdracht zonder duidelijke omschrijving betekent een onnodig risico!

Extra zekerheid bij de IT-notaris

Van al het materiaal waarop het over te dragen auteursrecht rust, kan een kopie in bewaring genomen worden door een gekwalificeerde IT-notaris. Dit zorgt ervoor dat de bepaalbaarheid van de omvang van de overgedragen rechten zo goed mogelijk vastligt. Dit voorkomt eveneens onduidelijkheid achteraf, omdat de overdracht van de auteursrechten wordt vastgelegd in een notariële akte. Dit geeft zowel de overdragende als de verkrijgende partij extra zekerheid.

Advies of hulp nodig?

Meer weten over het overdragen van auteursrechten op software (of andere intellectuele eigendomsrechten)? Bekijk onze checklist met basisvragen. Wil je software overdragen en wil je hulp bij het bepalen van de overdracht en het goed vastleggen hiervan? Wij zijn experts op het gebied van overdragen van software en IE-rechten. Bel of mail ons dan snel via 050 534 45 74 of info@it-jurist.nl.