Bescherm de goede naam van jouw bedrijf met het handelsnaamrecht en het merkenrecht.

Bedrijven en ondernemers geven veel om hun naam en reputatie. Het is essentieel om deze te beschermen, zodat anderen niet onder jouw naam gaan opereren en zo jouw identiteit en gekweekte goodwill aantasten. Voor het beschermen van de goede naam van jouw bedrijf zijn er twee intellectuele eigendomsrechten uitermate geschikt: het handelsnaamrecht en het merkenrecht. Maar wat is het verschil eigenlijk tussen een handelsnaam en een merk? In deze blog gaan wij in op de verschillen hiertussen.

Wat is een handelsnaamrecht?

Een handelsnaam is volgens de wet “de naam waaronder een onderneming wordt gedreven”. Onder ‘handelsnaam’ valt de naam die je gebruikt om je onderneming naar de buitenwereld te identificeren. Denk aan ‘Piet de Notenboer’ of ‘Tuincentrum Jansen’.De vormgeving, dus bijvoorbeeld het logo, valt niet onder het begrip ‘handelsnaam’. Er zijn verder geen vereisten zoals bijvoorbeeld inschrijving, je hebt al een handelsnaam wanneer je onderneming zichtbaar naar buiten treedt onder deze naam. Dit betekent dat de handelsnaam in het economisch verkeer wordt gebruikt, door deze bijvoorbeeld aan te brengen op een bestelbus of op je facturen. Ook een domeinnaam kan onder omstandigheden gelden als handelsnaam: een goed gekozen domeinnaam is immers vaak de bedrijfsnaam.nl.

Handelsnaambescherming

Hoewel er dus weinig vereisten zijn voor handelsnaambescherming, wil dit natuurlijk niet zeggen dat je zomaar elke handelsnaam kunt hanteren. Zo mag de naam niet in strijd zijn met andermans merknaam. Daarnaast is het ook verboden om een handelsnaam te gebruiken die heel erg lijkt op een bestaande handelsnaam als hierdoor verwarring kan ontstaan tussen de twee bedrijven. Dit is afhankelijk van de soort onderneming en de vestigingsplaats van de onderneming. Er mogen in Groningen dus niet twee notenkramen ‘Piets Notenboer’ heten, maar mensen zullen ‘Piets Notenboer’ uit Groningen niet snel verwarren met ‘Piets Notenboer’ uit Middelburg. Hetzelfde geldt natuurlijk ook voor ‘Piet Jansen’ de notenboer uit Zwolle en ‘Piet Jansen’, fietsenspeciaalzaakuit Zwolle: de handelsnaam is hetzelfde maar verwarring tussen beide bedrijven is onwaarschijnlijk.

Met een handelsnaamrecht kan je dus optreden als een ander bedrijf dezelfde, of een vergelijkbare naam gaat hanteren: jouw oudere handelsnaam kan voorrang hebben op een jongere handelsnaam. Met de nadruk op kan. Zoals uit de voorbeelden hierboven wel blijkt, is het afhankelijk van de regio en van het soort bedrijf. Bovendien maakt het ook uit hoe uniek jouw handelsnaam is: een uniekere naam onderscheidt jouw onderneming sneller van een ander, waardoor mensen een vergelijkbare handelsnaam sneller zullen verwarren met jouw unieke naam.

Samengevat

Kortom: een handelsnaam beschermt de naam van een onderneming tegen andermans gebruik van een vergelijkbare handelsnaam. De voorwaarde hiervoor is dat mensen hierdoor de twee namen gaan verwarren en de ene handelsnaam aan het andere bedrijf gaan koppelen.

Wat is een merkrecht?

Een merkrecht beschermt de tekens waarmee een onderneming zijn producten of diensten onderscheidt van anderen. Dit is dan ook de kern van het merkenrecht: het onderscheiden van producten of diensten. Een merk kan een bepaalde naam zijn, maar ook het gebruikte lettertype, het bijbehorende logo of een combinatie van deze elementen. Een merkrecht geeft een exclusief recht om dat merk te gebruiken. Met een merkrecht kan je je ertegen verzetten als iemand anders dezelfde of vergelijkbare tekens gebruikt voor hetzelfde of een concurrerend product. Zo worden merkenrechten vaak ingezet tegen namaakproducten en kan je voorkomen dat je concurrent een vergelijkbaar product op de markt brengt onder een naam die wel erg veel op jouw merknaam lijkt.

Merkenrechtbescherming

Maar merkenrechtbescherming gaat nog een stapje verder: ook als jouw merk niet wordt gebruikt om een product of dienst mee te onderscheiden (bijvoorbeeld in een film, tijdschrift of als domeinnaam), kan je je onder voorwaarden beroepen op jouw merkrecht. In zo’n geval wordt namelijk meegelift op jouw goodwill of, nog erger, schade toegebracht aan jouw opgebouwde reputatie.

Merkrecht registratie in een merkenregister

Een merkrecht ontstaat pas na registratie in een merkenregister. In Nederland kun je een Benelux-merk registreren, dat bescherming biedt in de hele Benelux. Voor andere landen kun je per land een merk registreren, of een Uniemerk registreren voor bescherming in meerdere EU-lidstaten. Deze registratieplicht is dan ook een belangrijk verschil tussen een handelsnaam en een merkenrecht.

Een ander belangrijk verschil is dat een merk onderscheidend moet zijn voordat het kan worden ingeschreven. Dit houdt in dat dat de gemiddelde consument door het zien van een merk weet van welk bedrijf de product/dienst afkomstig is (én ook van welk bedrijf het niet afkomstig is). Zo mag je het woord ‘Apple’ niet gebruiken als een merk voor appels, maar natuurlijk wel voor softwareproducten. Een bakker mag het woord ‘Bakkerij’ niet als merk gebruiken (omdat je hiermee niet het ene product van de andere kan onderscheiden), terwijl ‘Bakkerij’ prima als handelsnaam gebruikt kan worden zolang er maar geen concurrerende bakkerijen onder dezelfde naam in dezelfde regio opereren.  

Samengevat

Kortom: een merkenrecht geeft min of meer een exclusief recht op het gebruik van dat merk. Je kan je in de meeste gevallen verzetten tegen het andermans gebruik van jouw merk voor dezelfde of vergelijkbare producten of diensten. In andere gevallen kan je via het merkenrecht de goodwill van jouw bedrijf beschermen. Tegenover deze ruime bescherming staat dat je pas beschermd wordt als je een merk registreert.

Handelsnaam vs. Merken: de belangrijkste verschillen

Een handelsnaam en een merk lijken misschien veel op elkaar – het zijn beide onderscheidingstekens binnen het economische verkeer – maar er bestaan dus grote verschillen tussen: beperktere bescherming van rechtswege versus exclusievere bescherming met registratieplicht. Met name de ruimere bescherming en een raadpleegbare merkenregister zorgen ervoor dat je zekerder van bescherming bent met een merk dan met een handelsnaam. De bescherming van een handelsnaam is wel een goed vangnet, omdat je niets anders voor deze bescherming hoeft te doen dan het runnen van je bedrijf.

Hulp van De IT-Jurist

Ben jij een beginnende ondernemer die twijfelt om een merk in te schrijven of heb jij hulp nodig met het registeren van een merk? De IT-Jurist is merkgemachtigde en kan je adviseren en eventueel assisteren bij het registreren van een Benelux-merk. Bovendien kunnen wij je helpen bij (potentiële) inbreuken op jouw merk- of handelsnaamrecht of het vastleggen van andere intellectuele eigendomsrechten. Neem gerust contact met ons op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek.